CO NOWEGO?
Od nasiona do paliwa
Przeczytaj jak w Polsce uzyskuje się wysokiej jakości biopaliwa.
Sprawdź artykuł i poznaj cały proces.
Od nasiona do paliwa – proces produkcji
oleju rzepakowego do celów biopaliwowych
Olej rzepakowy ma wiele zastosowań, a jednym z głównych są biopaliwa. Znaczna części produkowanego oleju rzepakowego przetwarzana jest na biodiesel. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę ze złożonego procesu przetwarzania rzepaku do celów biopaliwowych. Jeśli interesuje Cię droga, którą pokonuje nasiono rzepaku, aby stać się paliwem, dowiesz się o niej więcej z tego artykułu.
Od nasiona do oleju
– rys historyczny
Na ziemiach polskich początki wyrobu oleju datuje się w początku pierwszego tysiąclecia naszej ery. Aż do XX wieku olejarstwo obok młynarstwa, należało do najbardziej rozpowszechnionych przemysłów rolnych. Powodem takiego stanu rzeczy była ważna rola, jaką olej pełnił w gospodarce.
Poza celami spożywczymi, był on wykorzystywany do konserwacji maszyn, wyrobu farb, oświetlania pomieszczeń, w lecznictwie i wielu innych zastosowań.
Olej produkowany w średniowieczu, podobnie jak piwo, różnił się znacząco pod względem sposobu produkcji, jak i finalnego produktu. Oto jak w dużym uproszczeniu wyglądał dawny proces uzyskiwania oleju:
Rozgniatanie i rozdrabnianie odbywało się przy użyciu stęp, czyli upraszczając: moździerzy o większym rozmiarze.
Matowanie polegające na łączeniu roztartego surowca z wodą i dokładnym ich wymieszaniu.
Zasmażanie, czyli podgrzewanie surowca w celu wydobycia oleju z komórek roślinnych. Na tym etapie ważnym aspektem było zachowanie właściwej temperatury. Jeśli ta była zbyt wysoka, olej uzyskiwał gorsze właściwości smakowe i zapachowe.
Wytłaczanie przeprowadzane na specjalnych prasach klinowych, dźwigniowych lub śrubowych. Surowiec owinięty w materiał umieszczano w prasie, gdzie pod wpływem wysokiego nacisku pozyskiwano produkt końcowy.
Olej uzyskiwany w takim procesie nie posiadał zbyt dobrych walorów smakowych i zapachowych. Głównym problemem był etap zasmażania, który je znacznie pogarszał. Dlatego, gdy chciano uzyskać olej o naprawdę wysokiej jakości, pomijano podgrzewanie, co z kolei negatywnie odbijało się na ilości produktu.
Od nasiona do paliwa –
obecny proces produkcji
biopaliw z rzepaku
Składa się on z następujących etapów: oczyszczania, wstępnego przygotowania nasion, kondycjonowania, rozdrabniania, prażenia, tłoczenia na zimno lub gorąco, ekstrakcji oraz filtracji.
Otrzymanie odpowiedniej jakości oleju służącego do dalszej produkcji biodiesla zależy od jakości surowca: liczby uszkodzonych nasion, stopnia dojrzałości, warunków i czasu magazynowania. Oto jak (w uproszczeniu) prezentuje się cały proces:
Oczyszczanie, czyli usuwanie z surowca zanieczyszczeń takich jak piasek, żwir, łodygi, nasiona chwastów oraz łuszczyny.
Wstępne przygotowanie nasion (suszenie) w celu obniżenia zawartości wody.
Kondycjonowanie przeprowadza się w celu uzyskania jak największej wydajności, która wpływa na jakość, skład oraz właściwości oleju roślinnego, otrzymywanego po procesie tłoczenia.
Rozdrabnianie, dzięki któremu otrzymuje się miazgę nasienną o prawie jednorodnej konsystencji, co w dużym stopniu ułatwia następny etap. Do rozdrabniania wykorzystuje się urządzenia składające się z dwóch walców ułożonych jeden nad drugim: walec rozdrabniający (znajdujący się u góry) oraz walec prasujący (znajdujący się na dole).
Tłoczenie, które może się odbywać metodą ciągłą (na zimno i na gorąco) lub okresową. Obie metody różnią się od siebie przebiegiem tłoczenia, wydajnością oraz parametrami otrzymanego oleju.
Technologia tłoczenia oleju na zimno przebiega przy użyciu prasy ślimakowej (śrubowej). Odbywa się w stosunkowo niskiej temperaturze oraz w układzie jedno- lub dwustopniowym. Ziarna poddane są rozgniataniu i późniejszemu ściskaniu pomiędzy ślimakiem (w kształcie stożka) a ścianką boczną wzmacniającą prasę. Wytłoczony olej wycieka przez cedzidła i wpływa do wanien olejowych.
Technologia tłoczenia oleju na gorąco pozwala na większą wydajność i również może odbywać się w procesie jedno- lub dwustopniowym. W tej metodzie nasiona są wstępnie płatkowane i poddane prażeniu. Dopiero tak przygotowana miazga jest dostarczona do prasy ślimakowej. Wydajność podczas tłoczenia w warunkach termicznych zwiększa się, ponieważ podwyższona temperatura zmniejsza napięcie powierzchniowe i lepkość oleju, co z kolei pomaga w jego mechanicznym wytłaczaniu.
Ekstrakcja rozpuszczalnikiem to proces, któremu poddaje się wytłok, zwany też makuchem, w celu odzyskania z niego wciąż zawartego w nim oleju.
Filtracja usuwa nierozpuszczalne zanieczyszczenia znajdujące się w surowym oleju za pomocą filtrów płytowych lub zjawiska sedymentacji. Podczas stosowania sedymentacji występują duże straty oleju, więc korzystniejszym, z punktu wydajności, procesem jest filtracja, w której tworzy się placek filtracyjny (usuwany okresowo ręcznie lub automatycznie). Zanieczyszczenia rozpuszczalne w oleju surowym usuwa się używając procesu rafinacji.
Proces transestryfikacji to właściwy proces przekształcania oleju w biopaliwo. W typowej produkcji biodiesla olej i roztwór katalizatora są mieszane ze sobą. Mechaniczne mieszanie jest niezbędne, gdyż olej i metanol nie rozpuszczają się wzajemnie.
Od nasiona do paliwa –
podsumowanie
Jak widać nawet uproszczony proces produkcji biodiesla jest dość złożony, a pełna, szczegółowa wersja z pewnością przyprawi o zawrót głowy każdego laika. Zanim jednak pominiemy ów proces warto pamiętać, że obecnie znaczna część produkowanego oleju rzepakowego przetwarzana jest na biodiesel.
Może być on stosowany samodzielnie lub jako domieszka do zwykłych olejów napędowych. Obecnie olej napędowy sprzedawany na stacjach benzynowych w Polsce zawiera 7% biodiesla, nie trzeba więc szukać daleko, aby zauważyć wymierny wpływ procesu jego produkcji na nasze codzienne życie. Tak samo jak nie trzeba szukać daleko, aby znaleźć wysokiej jakości olej do przetworzenia na biopaliwo lub do innych celów. Wystarczy zadzwonić do Best Oil.
Archiwum
Sprawdź nasze artykuły i zobacz co się obecnie dzieje w różnych gałęziach przemysłu rzepakowego.
Certyfikaty i atesty
Nasz proces produkcyjny spełnia najwyższe standardy, z czego jesteśmy niezwykle dumni. Świadczą o tym zdobyte przez nas certyfikaty.
